Στην Κίνα αναπτύχθηκε ένας από τους παλαιότερους πολιτισμούς του πλανήτη και ο πρώτος σημαντικός πολιτισμός τις ανατολικής Ασίας. Oι Κινέζοι ανάπτυξαν την κατασκευή των κεραμικών και την κατασκευή της πορσελάνης περίπου από το 5000 έως το 3000 π.Χ. Το 16ο με 11ο αιώνα π.Χ. υπάρχουν αρκετές αποδείξεις ότι η Κίνα είχε οργανωθεί σε κράτος. Από την εποχή αυτή χρονολογείται η πρώτη κινεζική δυναστεία, η δυναστεία των Σανγκ ή Γιν. Σύμφωνα με την παράδοση, ο αυτοκράτορας Φου - Χι (2.200 π.Χ.) εφεύρε τη γραφή κι ήταν και ο πρώτος νομοθέτης. Ο Σεν - Νουνγκ έβαλε τις βάσεις της γεωργίας και της ιατρικής. Ο αυτοκράτορας Χουάνγκ - Τι έφτιαξε το ημερολόγιο, ενώ η γυναίκα του δίδαξε πρώτη την τέχνη της εκτροφής του μεταξοσκώληκα. Ακολουθεί η δυναστεία των Χσια και κατόπιν η δυναστεία των Τσόου (1050 - 221 π.Χ.). Σε όλους τους τομείς τις σύγχρονης επιστήμης υπάρχει σημαντική ανάπτυξη κατ' αυτή την εποχή. Η οργάνωση του κράτους ανταποκρινόταν σε εκείνη που είχε η Ευρώπη του Μεσαίωνα. Την τελευταία περίοδο της δυναστείας των Τσόου αναπτύχθηκαν σημαντικά οι αντιλήψεις για την κοινωνική και πολιτική ζωή, ενώ η γεωργία, με την ανακάλυψη του σιδήρου, αναπτύχθηκε πολύ. Την εποχή αυτή θα πρέπει ν' αναφερθεί ο Κομφούκιος και η διδασκαλία του, που άφησε τη σφραγίδα του στις κατοπινές εξελίξεις της Κίνας. Το 221 π.Χ. ένας ηγεμόνας, ο Τσιν Σι Χουάνγκ - Τι, κατάφερε να ενώσει όλα τα βασίλεια της Κίνας και να στεφθεί αυτοκράτορας. Ο ηγεμόνας αυτός πολέμησε με τους Ούννους και αποπεράτωσε το μεγάλο Σινικό τείχος. Καθιέρωσε ακόμη για όλη την Κίνα ενιαία μέτρα και σταθμά. Παράλληλα όμως έδωσε εντολή να καταστραφούν τα βιβλία και τα κείμενα του Κομφούκιου, πράγμα που τον έκανε πολύ μισητό. Τελικά το 206 π.Χ. ξέσπασε επανάσταση και στην εξουσία ανέβηκε άλλη δυναστεία, οι Χαν.
Οι Χαν επανέφεραν τη διδασκαλία του Κομφούκιου, αναγνωρίζοντας τον κομφουκιανισμό ως επίσημο θρησκευτικό δόγμα του κράτους. Οι αντιθέσεις, όμως, μεταξύ του Βορρά και του Νότου οδήγησαν στην κατάργηση της δυναστείας των Χαν και στην διαίρεση της Κίνας σε τρία βασίλεια, που υπόφεραν πολύ απ'ο τις συνεχείς επιθέσεις των Τούρκων και των Μογγόλων. Το 1279 μ.Χ. η Κίνα υποδουλώνεται στους Μογγόλους μέχρι το 1368. Για τη ζωή της Κίνας κάτω απ' την κυριαρχία των Μογγόλων μας μιλούν οι διηγήσεις του Μάρκο Πόλο. Την ίδια εποχή αρχίζουν να καταφτάνουν και οι διάφοροι ιεραπόστολοι. Οι Μογγόλοι ίδρυσαν τη δυναστεία των Γιάν, που επέβαλε μερικές αξιόλογες μεταρρυθμίσεις.
Χάρτης της σύγχρονης ΚίναςΤο 1368 μέχρι το 1644 ανέβηκε η δυναστεία των Μινγκ με αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί η χώρα και να υποταχτεί στους Μαντσουριανούς, που πήραν την εξουσία και ίδρυσαν τη δυναστεία των Τσινγκ, που βασίλευσε απ' το 1644 μέχρι το 1912. Στη διάρκεια της δυναστείας αυτής η Κίνα γνώρισε νέα επέκταση των συνόρων της. Μερικοί από τους αυτοκράτορες της δυναστείας των Τσινγκ προστάτεψαν τα γράμματα και τις τέχνες, αλλά η δυναστεία οδήγησε την Κίνα σε απομόνωση στην προσπάθειά της ν' αποφύγει την αλλοίωση του πολιτισμού της από την εισαγωγή του ευρωπαϊκού. Στις αρχές, όμως, του 19ου αιώνα άρχισε οικονομική, πολιτική και κοινωνική παρακμή της χώρας.
Την ίδια εποχή οι Άγγλοι, στην προσπάθειά τους να πετύχουν τη διάλυση του κινεζικού κράτους, άρχισαν να εισάγουν και να διαδίδουν στους Κινέζους το όπιο. Όταν, το 1840, οι Κινέζοι αντέδρασαν, άρχισε ο πόλεμος που έμεινε στην Ιστορία γνωστός σαν ο "πόλεμος του οπίου". Τελικά οι Κινέζοι νικήθηκαν και αναγκάστηκαν να δεχτούν το εμπόριο του οπίου, να παραχωρήσουν στην Αγγλία το Χονγκ Κονγκ και να επιτρέψουν στα αγγλικά εμπορικά πλοία να χρησιμοποιούν πέντε λιμάνια.
Το 1844 οι ΗΠΑ και η Γαλλία πέτυχαν καινούρια προνόμια και παραχωρήσεις σε βάρος της Κίνας. Μέσα σε λίγα χρόνια η Κίνα έχασε πολλές κτήσεις και επαρχίες της από τους Ευρωπαίους. Παράλληλα, η οικονομική διείσδυση των Ευρωπαίων γίνεται μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα η οικονομία της να εξαρτάται αποκλειστικά από τις ευρωπαϊκές εμπορικές εταιρείες.
Πολλοί φωτισμένοι διανοούμενοι προσπαθούν να δώσουν νέα ώθηση και οργάνωση του κράτους. Ξεσπούν διάφορες λαϊκές εξεγέρσεις που καταστέλλονται από τις συντηρητικές δυνάμεις, όπως η εξέγερση των Μπόξερ το 1900. Τελικά οι διάφορες επαναστατικές τάσεις ενώθηκαν και ίδρυσαν το Κουομιτάνγκ. Το 1912 καταλύεται η αυτοκρατορία κι η χώρα ανακηρύσσεται δημοκρατία στις 12 Μαρτίου στην πόλη Ναντζίνγκ με πρόεδρο τον Σουν Γιάτ Σεν.
Παράλληλα, στην Κίνα υπήρχαν διάφοροι τοπικοί κυβερνήτες, οι οποίοι εξουσίαζαν μια ορισμένη περιοχή ο καθένας και εισέπρατταν τους φόρους για λογαριασμό τους, με ιδιωτικούς στρατούς και που ο καθένας τους προσπαθούσε να επεκτείνει την περιοχή του σε βάρος των άλλων, υποδαυλιζόμενος από τους Ευρωπαίους. Την οξύτητα αυτή σταμάτησε το 1927 ο Τσανγκ Κάι Σεκ, όταν με το Κουομιτάνγκ κατέλαβε την εξουσία.
Οι Ιάπωνες, εκμεταλλευόμενοι τις αδυναμίες αυτές, εισέβαλαν στη Μαντζουρία το 1931 και ίδρυσαν το κράτος του Μαντζουκούο. Η ηγεσία του Κουομιτάνγκ, αντί να οργανώσει την αντίσταση της χώρας, στράφηκε εναντίον των οπαδών του Μάο Τσε Τουνγκ και έτσι επήλθε η διάσπαση του Κουομιτάνγκ. Τελικά οι Ιάπωνες, το 1937, κατέλαβαν ολόκληρο το βόρειο τμήμα της χώρας. Στο διάστημα μεταξύ του 1937 και του 1942 έγιναν πολλές προσπάθειες να ενωθούν τα δύο κινήματα του Κουομιτάνγκ κι εκείνου στο οποίο είχε την ηγεσία το κομμουνιστικό κόμμα, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Το 1946 οδηγήθηκαν σε σύγκρουση, που τέλειωσε με τη νίκη του Μάο Τσε Τουνγκ ενώ ο Τσάνγκ Κάι Σεκ πέρασε στο νησί Ταϊβάν και ίδρυσε την Δημοκρατία της Κίνας. Η Λαοκρατική Δημοκρατία της Κίνας αναγνωρίστηκε ως κράτος και έγινε μέλος του ΟΗΕ. Μετά τον θάνατο του Μάο Τσε Τουνγκ, η ηπειρωτικη Κίνα κυβερνήθηκε από την αποκληθείσα "συμμορία των τεσσάρων". Η οικονομική και πολιτιστική μεταρρύθμιση ήρθε με τον Ντενγκ Ξιαοπίνγκ.
Σήμερα η Κίνα είναι μια ανεπτυγμένη χώρα, η οποία σημειώνει εντυπωσιακή πρόοδο σε όλους τους τομείς ενώ το πολιτικό-οικονομικό της σύστημα -το κομμουνιστικό καθεστώς της- διαφέρει σημαντικά από το καθεστώς που υπήρχε παλαιότερα στη Σοβιετική Ένωση, αναπτύσσοντας οικονομικές δομές οι οποίες τείνουν προς το σύγχρονο φιλελευθερισμό.
Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2009
Η Γεωργία της Γαλλίας
Η γαλλική γεωργία βασίστηκε αρχικά στην καλλιέργεια ειδών διατροφής. Πολύ γρήγορα, τα κρασιά της, τα οπωρικά και οι βιομηχανικές της καλλιέργειες απέκτησαν μεγάλη φήμη. Το σιτάρι καλλιεργείται κυρίως στο Βόρειο και Βορειοδυτικό τμήμα της χώρας και αποτελεί ένα από τα πιο βασικά γεωργικά προϊόντα της Γαλλίας. Μεγάλες ποσότητές του εξάγονται στο εξωτερικό. Παράγει επίσης, βρώμη, σίκαλη, κριθάρι, ζαχαρότευτλα, ρύζι, καλαμπόκι, πατάτες και όλα τα είδη των λαχανικών. Στους γαλλικούς οπωρώνες παράγονται άφθονα και ποικίλα φρούτα, όπως αχλάδια, μήλα, πορτοκάλια, κεράσια, δαμάσκηνα, βερίκοκα κτλ.
Τα αμπελοειδή αποτελούν μια από τις χαρακτηριστικές καλλιέργειες της μεσημβρινής Γαλλίας. Παράλληλα με την παραγωγή κοινών κρασιών, στην Γαλλία παράγεται η πλουσιότερη και περισσότερο φημισμένη ποικιλία κρασιών υψηλής ποιότητας. Το κρασί αποτελεί το γνωστότερο προϊόν της Γαλλίας και εξάγεται σε μεγάλες ποσότητες. Αμπελώνες υπάρχουν σχεδόν σε όλες τις γαλλικές περιοχές. Τα γαλλικά κρασιά θεωρούνται από τα καλύτερα όλου του κόσμου. Υπάρχει μεγάλος αριθμός ποικιλιών, γεύσεων και αποχρώσεων, όπως τα ροζέ της Προβηγκίας, τα ερυθρά του Ροδανού, τα λευκά του Λίγηρα και της Αλσατίας, τα αφρώδη της Καμπανίας (σαμπάνιες) κ.α.
Ο κτηνοτροφικός πλούτος της χώρας αυξάνει σταθερά. Στον τομέα της κτηνοτροφίας αφθονούν τα ζώα για την παραγωγή κρέατος και γάλακτος. Τα βοοειδή αντιπροσωπεύουν το μισό περίπου των εκτρεφόμενων ζώων. Τα προβατοειδή εκτρέφονται άλλα για το κρέας τους και άλλα για το γάλα τους. Ένα μεγάλο μέρος από την παραγωγή γάλακτος χρησιμοποιείται για την παρασκευή των πολυάριθμων ποικιλιών των (επίσης διάσημων) γαλλικών τυριών.
Τα αμπελοειδή αποτελούν μια από τις χαρακτηριστικές καλλιέργειες της μεσημβρινής Γαλλίας. Παράλληλα με την παραγωγή κοινών κρασιών, στην Γαλλία παράγεται η πλουσιότερη και περισσότερο φημισμένη ποικιλία κρασιών υψηλής ποιότητας. Το κρασί αποτελεί το γνωστότερο προϊόν της Γαλλίας και εξάγεται σε μεγάλες ποσότητες. Αμπελώνες υπάρχουν σχεδόν σε όλες τις γαλλικές περιοχές. Τα γαλλικά κρασιά θεωρούνται από τα καλύτερα όλου του κόσμου. Υπάρχει μεγάλος αριθμός ποικιλιών, γεύσεων και αποχρώσεων, όπως τα ροζέ της Προβηγκίας, τα ερυθρά του Ροδανού, τα λευκά του Λίγηρα και της Αλσατίας, τα αφρώδη της Καμπανίας (σαμπάνιες) κ.α.
Ο κτηνοτροφικός πλούτος της χώρας αυξάνει σταθερά. Στον τομέα της κτηνοτροφίας αφθονούν τα ζώα για την παραγωγή κρέατος και γάλακτος. Τα βοοειδή αντιπροσωπεύουν το μισό περίπου των εκτρεφόμενων ζώων. Τα προβατοειδή εκτρέφονται άλλα για το κρέας τους και άλλα για το γάλα τους. Ένα μεγάλο μέρος από την παραγωγή γάλακτος χρησιμοποιείται για την παρασκευή των πολυάριθμων ποικιλιών των (επίσης διάσημων) γαλλικών τυριών.
Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2008
ΑΖΤΕΚΟΙ
Αζτέκοι
Προσεγγιστικός χάρτης της αυτοκρατορίας των Αζτέκων
Με τον αδόκιμο πλέον όρο Αζτέκοι εννοούμε τον κυρίαρχο πολιτισμό της πρόσφατης μετακλασικής περιόδου στην πυκνοκατοικημένη λεκάνη του Μεξικού, ο οποίος έφθασε στο σημείο να ελέγξει τις μεγάλες μεσοαμερικανικές περιοχές, βόρεια του κόλπου του Τεχουαντεπέκ (Tehuantepec).
Η προέλευση των Αζτέκων συνδέεται με τις μετακινήσεις πληθυσμών των προσφύγων Τολτέκων και της μετανάστευσης των Τσιτσιμέκ που εγκαταστάθηκαν στη λεκάνη του Μεξικού γύρω στο 1000, εγκαθιδρύοντας μικρά κράτη. Οι δυναστείες αυτών των κρατών διεκδικούσαν την καταγωγή τους από τους Τολτέκους και υιοθέτησαν τις ιδεολογίες τους, όπως επίσης την θεϊκής καταγωγής βασιλεία.
Οι Αζτέκοι, επίσης γνωστοί ως Τενότσα (Tenochca) ή Μέσικα (Mexica), ήταν η τελευταία φυλή Τσιτσιμέκ από το Αζτλάν, η οποία μετακινήθηκε πιθανώς εξαιτίας ξηρασίας ή υπερπληθυσμού. Μετά από αρκετές μετακινήσεις εγκαταστάθηκαν σε μερικές ακατοίκητες ελώδεις νήσους κοντά στη δυτική ακτή της Λίμνης Τεξκόκο (Texcoco) όπου, σύμφωνα με τον θρύλο, είδαν έναν οιωνό, ένδειξη της περιοχής στην οποία έπρεπε να χτιστεί η πρωτεύουσά τους: έναν αετό με ένα φίδι στο ράμφος του να κάθεται σε έναν κάκτο. Οι δίδυμες πόλεις Τενοτστιτλάν (Tenochtitlán) και Τλατελόλκο (Tlatelolco) ιδρύθηκαν το 1325 ή το 1345.
Οι Αζτέκοι μιλούσαν τη γλώσσα που ονομάστηκε αργότερα κλασική ναχουάτλ, μια παλιότερη μορφή της σημερινής ιθαγενούς γλώσσας του Μεξικού ναχουάτλ.
Πίνακας περιεχομένων
Το 1367 οι Αζτέκοι άρχισαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ως μισθοφόροι στον κυβερνήτη της πόλης κράτους των Τεπανέκ Αζκαποτζάλκο (Azcapotzalco). Ο Αζκαποτζάλκ διεκδικούσε από τους κυβερνήτες της Τεξκόκο Texcoco την επικυριαρχία των νέων κρατών των Τσιτσιμέκ. Με μια σειρά συμμαχιών και εξεγέρσεων οι πόλεις των Αζτέκων έγιναν μεγαλύτερες και πλουσιότερες, με τους ίδιους τους Αζτέκους να αυξάνουν όλο και περισσότερο τη δύναμή τους. Το 1434 οι κυβερνήτες της πόλης των Αζτέκων Τενοτστιτλάν συνέπηξαν την αποκαλούμενη Τριπλή Συμμαχία με τους κυβερνήτες της Τεξκόκο και της Τλακοπάν. Όλα τα άλλα μικρά κράτη στη λεκάνη έγιναν φόρου υποτελή στη συμμαχία. Περί το 1500 υπολογίζεται ότι η Τριπλή Συμμαχία ήλεγχε μια περιοχή 200.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και πιθανώς έναν πληθυσμό 10 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η πλήρης κυριαρχία των Αζτέκων επί της Συμμαχίας επετεύχθη περίπου το 1502.
Αστικοποίηση
Ο αστικός πολιτισμός που ενσωμάτωσαν τον 15ο και 16ο αιώνα θεωρείται ουσιαστικά συνέχεια τους πολιτισμού της Τεοτιχουακάν. Οι Αζτέκοι με τη σειρά τους επένδυσαν πολύ χρόνο και προσπάθεια στην κατασκευή των πόλεών τους και των περιμετρικών γεωργικών συστημάτων. Στο κέντρο της Τενοτστιτλάν υπήρχε ένας ιερός περίβολος, στον οποίο κυριαρχούσε μια υψηλή πυραμίδα (60 μ.), όπου βρίσκονταν οι ναοί του Τλαλόκ (Tlaloc) του θεού της βροχής και του Χουϊτζιλοπότστλι (Huitzilopochtli) του θεού του πολέμου. Ο περίβολος περιελάμβανε επίσης τις ενδιαιτήσεις των ιερέων, μια μεγάλη αυλή για το παραδοσιακό παιχνίδι των Αζτέκων με τη σφαίρα, και ένα τζομπάντλι, στο οποίο επιδεικνύονταν τα κρανία των ανθρωποθυσιών. Γύρω από τον περίβολο βρίσκονταν τα ανάκτορα των κυβερνητών της Τενοτστιτλάν και δύο μεγάλες αγορές και πέρα από αυτά απλώνονταν περιμετρικά οι κατοικίες των πολιτών.
Γεωργία
Η γεωργία ήταν εντατική και απόλυτα εξαρτώμενη από τα συστήματα ελέγχου ύδατος της λεκάνης του Μεξικού, που διαμορφώθηκαν από την Τεοτιχουακάν Ι και ΙΙ (Teotihuacan). Τα συστήματα ελέγχου ύδατος (βλ. υδραυλικός δεσποτισμός) ήταν ζωτικής σημασίας και για την άρδευση και για την αποστράγγιση των λιμνών, αλλά πολύ περισσότερο για τον έλεγχο της παραγωγής. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν επίσης την τεχνική των επιπλεόντων κήπων με την εκβάθυνση των λιμνών και τη συσσώρευση της ιλύος του πυθμένα σε επιλεγμένα σημεία,τα οποία διαμορφώνονταν κατάλληλα είτε για διακοσμητικούς είτε για καλλιεργητικούς σκοπούς.
Κοινωνία
Η κοινωνία των Αζτέκων διαστρωματώθηκε σε τρεις κύριες κατηγορίες: τους ευγενείς (πίλλι), τους συγγενείς του βασιλιά, πολίτες (ματσεχουάλες), που ανήκαν εκ γενετής σε μια από τις είκοσι πατριές και στους περιθωριοποιημένους ή κατακτημένοι (μαγιέκες), ποου εργάζονταν ως μισθωτοί. Κατά τα άλλα, το κράτος των Αζτέκων κυβερνιόταν από ένα στρατοκρατικό καθεστώς, ευρισκόμενο διαρκώς σε πόλεμο προκειμένου να κατακτηθούν άλλες χώρες για να αναγκαστούν να πληρώνουν φόρους και να αποφέρουν αιχμαλώτους για τις ανθρωποθυσίες. Τέχνη
Η χειροτεχνία ήταν σημαντική υπόθεση, οι δε καλλιτέχνες των Αζτέκων ήταν άριστοι λιθοξόοι, που εκτός του λίθου χρησιμοποιούσαν οψιανό, διάφανους κρυστάλλους και πράσινο νεφρίτη. Άλλα έθνη, ιδιαίτερα οι Μιξτέκ (Mixtec) της Οαξάκα (Oaxaca) προώθησαν την πολύχρωμη κεραμεική, την κατασκευή θαυμάσιων χρυσών κοσμημάτων και περίπλοκων μωσαϊκών.
Οι Αζτέκοι είχαν επίσης ειδικευμένους γραφείς, που σχεδίαζαν και ζωγράφιζαν τα εικονογράμματα και εξειδικευμένους τεχνίτες που ασχολούνταν μόνο με τη σύνθεση φτερών για την κατασκευή πολυτελών ενδυμάτων και καλυμμάτων κεφαλής, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι ευγενείς. Για τα χρώματά τους χρησιμοποιούσαν φυτικές ουσίες, ορυκτά και όστρεα, στα οποία πρόσθεταν φυτικό λίπος.Θρησκεία
Βλ.Μυθολογία Αζτέκων
Οι Αζτέκοι κληρονόμησαν από τους Τολτέκους και τους Μάγια την πρακτική της ανθρωποθυσίας. Πίστευαν ότι οι κύριες θεότητές τους, ο Χουϊτζιλοπότστλι και ο Τεζκατλιπόκα, έπρεπε διαρκώς να τρέφονται με το αίμα και την καρδιά των θυσιασμένων θυμάτων, προκειμένου να διαιωνιστεί η ύπαρξη του κόσμου. Υπολογίζεται ότι περίπου 15.000 ετησίως θυσιάζονταν, τη σάρκα των οποίων έτρωγαν οι υψηλόβαθμοι πολεμιστές, οι ευγενείς και οι ιερείς.
Το τέλος
Η αυτοκρατορία των Αζτέκων τερματίστηκε απότομα στις 13 Αυγούστου του 1521 όταν ο Χερνάν Κορτέζ (Hernan Cortés) και οι κονκισταντόρ κατέλαβαν την πρωτεύουσα, σκότωσαν τον βασιλέα Μοντετσζούμα (Montechzuma) ή Μοντεζούμα (επίσης Μοκτεζούμα) II και εκχριστιάνισαν δια της βίας τους γηγενείς πληθυσμούς.
Χρονολόγιο
• 1100 Η προέλευση των Αζτέκων συνδέεται με τις μετακινήσεις πληθυσμών των προσφύγων Τολτέκων και της μετανάστευσης των Τσιτσιμέκ που εγκαταστάθηκαν στη λεκάνη του Μεξικού γύρω στο 1000, εγκαθιδρύοντας μικρά κράτη. Οι δυναστείες αυτών των κρατών διεκδικούσαν την καταγωγή τους από τους Τολτέκους και υιοθέτησαν τις ιδεολογίες τους, όπως επίσης την θεϊκής καταγωγής βασιλεία. Οι Αζτέκοι εγκαταλείπουν την πατρίδα του σε αναζήτηση νέας γης.
Το 1195 οι Αζτέκοι φθάνουν στην κοιλάδα του Μεξικού και εγκαθίστανται κοντά στη λίμνη Τεξκόκο. To 1325 γίνεται η ίδρυση της Τενοτστιτλάν και το κτίσμο του πρώτου ναού, ενώ το 1350 χτίζονται υπερυψωμένοι δρόμοι και κανάλια. Με μια σειρά συμμαχιών και εξεγέρσεων οι πόλεις των Αζτέκων έγιναν μεγαλύτερες και πλουσιότερες, με τους ίδιους τους Αζτέκους να αυξάνουν όλο και περισσότερο τη δύναμή τους. Το 1434 οι κυβερνήτες της πόλης των Αζτέκων Τενοτστιτλάν συνέπηξαν την αποκαλούμενη Τριπλή Συμμαχία με τους κυβερνήτες της Τεξκόκο και της Τλακοπάν. Όλα τα άλλα μικρά κράτη στη λεκάνη έγιναν φόρου υποτελή στη συμμαχία. Περί το 1500 υπολογίζεται ότι η Τριπλή Συμμαχία ήλεγχε μια περιοχή 200.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και πιθανώς έναν πληθυσμό 10 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η πλήρης κυριαρχία των Αζτέκων επί της Συμμαχίας επετεύχθη περίπου το 1502. Η κοινωνία των Αζτέκων διαστρωματώθηκε σε τρεις κύριες κατηγορίες: τους ευγενείς (πίλλι), τους συγγενείς του βασιλιά, πολίτες (ματσεχουάλες), που ανήκαν εκ γενετής σε μια από τις είκοσι πατριές και στους περιθωριοποιημένους ή κατακτημένοι (μαγιέκες), ποου εργάζονταν ως μισθωτοί. Κατά τα άλλα, το κράτος των Αζτέκων κυβερνιόταν από ένα στρατοκρατικό καθεστώς, ευρισκόμενο διαρκώς σε πόλεμο προκειμένου να κατακτηθούν άλλες χώρες για να αναγκαστούν να πληρώνουν φόρους και να αποφέρουν αιχμαλώτους για τις ανθρωποθυσίες. Η γεωργία ήταν εντατική και απόλυτα εξαρτώμενη από τα συστήματα ελέγχου ύδατος της λεκάνης του Μεξικού, που διαμορφώθηκαν από την Τεοτιχουακάν Ι και ΙΙ. Τα συστήματα ελέγχου ύδατος (βλ. υδραυλικός δεσποτισμός) ήταν ζωτικής σημασίας και για την άρδευση και για την αποστράγγιση των λιμνών, αλλά πολύ περισσότερο για τον έλεγχο της παραγωγής. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν επίσης την τεχνική των επιπλεόντων κήπων με την εκβάθυνση των λιμνών και τη συσσώρευση της ιλύος του πυθμένα σε επιλεγμένα σημεία,τα οποία διαμορφώνονταν κατάλληλα είτε για διακοσμητικούς είτε για καλλιεργητικούς σκοπούς. Οι Αζτέκοι εξαπλώνονται και κυριαρχούν σε όλη την κοιλάδα. Οι Αζτέκοι συμμετέχουν στην Τριπλή Συμμαχία ενω το έτος 1440 αρχίζει η διακυβέρνηση του Μοκτεζούμα τοπυ πρώτου. Το 1452 καταστρέφεται η πρωτεύουσα Τενοτστιτλάν από πλημμύρα. Η χειροτεχνία ήταν σημαντική υπόθεση, οι δε καλλιτέχνες των Αζτέκων ήταν άριστοι λιθοξόοι, που εκτός του λίθου χρησιμοποιούσαν οψιανό, διάφανους κρυστάλλους και πράσινο νεφρίτη. Οι Αζτέκοι είχαν επίσης ειδικευμένους γραφείς, που σχεδίαζαν και ζωγράφιζαν τα εικονογράμματα και εξειδικευμένους τεχνίτες που ασχολούνταν μόνο με τη σύνθεση φτερών για την κατασκευή πολυτελών ενδυμάτων και καλυμμάτων κεφαλής, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι ευγενείς. Για τα χρώματά τους χρησιμοποιούσαν φυτικές ουσίες, ορυκτά και όστρεα, στα οποία πρόσθεταν φυτικό λίπος. Το 1486 αρχίζει η διακυβέρνηση του Αχουϊζότου (Ahuizotu). Τον επόμενο χρόνο κτίζεται ο Μεγάλος ναός της Τενοτστιτλάν. Οι Αζτέκοι εξαπλώνονται νότια στις περιοχές των Μάγια. Το 1502 Γίνεται κυβερνήτης ο Μοκτεζούμε II. Το απόγειο της αυτοκρατορίας των Αζτέκων. Οι Αζτέκοι κληρονόμησαν από τους Τολτέκους και τους Μάγια την πρακτική της ανθρωποθυσίας. Πίστευαν ότι οι κύριες θεότητές τους, ο Χουϊτζιλοπότστλι και ο Τεζκατλιπόκα, έπρεπε διαρκώς να τρέφονται με το αίμα και την καρδιά των θυσιασμένων θυμάτων, προκειμένου να διαιωνιστεί η ύπαρξη του κόσμου. Υπολογίζεται ότι περίπου 15.000 ετησίως θυσιάζονταν, τη σάρκα των οποίων έτρωγαν οι υψηλόβαθμοι πολεμιστές, οι ευγενείς και οι ιερείς. Η αυτοκρατορία των Αζτέκων τερματίστηκε απότομα στις 13 Αυγούστου του 1521 όταν ο Χερνάν Κορτέζ (Hernan Cortés) και οι κονκισταντόρ κατέλαβαν την πρωτεύουσα, σκότωσαν τον βασιλέα Μοντετσζούμα και εκχριστιάνισαν δια της βίας τους γηγενείς πληθυσμούς.
Προσεγγιστικός χάρτης της αυτοκρατορίας των Αζτέκων
Με τον αδόκιμο πλέον όρο Αζτέκοι εννοούμε τον κυρίαρχο πολιτισμό της πρόσφατης μετακλασικής περιόδου στην πυκνοκατοικημένη λεκάνη του Μεξικού, ο οποίος έφθασε στο σημείο να ελέγξει τις μεγάλες μεσοαμερικανικές περιοχές, βόρεια του κόλπου του Τεχουαντεπέκ (Tehuantepec).
Η προέλευση των Αζτέκων συνδέεται με τις μετακινήσεις πληθυσμών των προσφύγων Τολτέκων και της μετανάστευσης των Τσιτσιμέκ που εγκαταστάθηκαν στη λεκάνη του Μεξικού γύρω στο 1000, εγκαθιδρύοντας μικρά κράτη. Οι δυναστείες αυτών των κρατών διεκδικούσαν την καταγωγή τους από τους Τολτέκους και υιοθέτησαν τις ιδεολογίες τους, όπως επίσης την θεϊκής καταγωγής βασιλεία.
Οι Αζτέκοι, επίσης γνωστοί ως Τενότσα (Tenochca) ή Μέσικα (Mexica), ήταν η τελευταία φυλή Τσιτσιμέκ από το Αζτλάν, η οποία μετακινήθηκε πιθανώς εξαιτίας ξηρασίας ή υπερπληθυσμού. Μετά από αρκετές μετακινήσεις εγκαταστάθηκαν σε μερικές ακατοίκητες ελώδεις νήσους κοντά στη δυτική ακτή της Λίμνης Τεξκόκο (Texcoco) όπου, σύμφωνα με τον θρύλο, είδαν έναν οιωνό, ένδειξη της περιοχής στην οποία έπρεπε να χτιστεί η πρωτεύουσά τους: έναν αετό με ένα φίδι στο ράμφος του να κάθεται σε έναν κάκτο. Οι δίδυμες πόλεις Τενοτστιτλάν (Tenochtitlán) και Τλατελόλκο (Tlatelolco) ιδρύθηκαν το 1325 ή το 1345.
Οι Αζτέκοι μιλούσαν τη γλώσσα που ονομάστηκε αργότερα κλασική ναχουάτλ, μια παλιότερη μορφή της σημερινής ιθαγενούς γλώσσας του Μεξικού ναχουάτλ.
Πίνακας περιεχομένων
Το 1367 οι Αζτέκοι άρχισαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ως μισθοφόροι στον κυβερνήτη της πόλης κράτους των Τεπανέκ Αζκαποτζάλκο (Azcapotzalco). Ο Αζκαποτζάλκ διεκδικούσε από τους κυβερνήτες της Τεξκόκο Texcoco την επικυριαρχία των νέων κρατών των Τσιτσιμέκ. Με μια σειρά συμμαχιών και εξεγέρσεων οι πόλεις των Αζτέκων έγιναν μεγαλύτερες και πλουσιότερες, με τους ίδιους τους Αζτέκους να αυξάνουν όλο και περισσότερο τη δύναμή τους. Το 1434 οι κυβερνήτες της πόλης των Αζτέκων Τενοτστιτλάν συνέπηξαν την αποκαλούμενη Τριπλή Συμμαχία με τους κυβερνήτες της Τεξκόκο και της Τλακοπάν. Όλα τα άλλα μικρά κράτη στη λεκάνη έγιναν φόρου υποτελή στη συμμαχία. Περί το 1500 υπολογίζεται ότι η Τριπλή Συμμαχία ήλεγχε μια περιοχή 200.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και πιθανώς έναν πληθυσμό 10 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η πλήρης κυριαρχία των Αζτέκων επί της Συμμαχίας επετεύχθη περίπου το 1502.
Αστικοποίηση
Ο αστικός πολιτισμός που ενσωμάτωσαν τον 15ο και 16ο αιώνα θεωρείται ουσιαστικά συνέχεια τους πολιτισμού της Τεοτιχουακάν. Οι Αζτέκοι με τη σειρά τους επένδυσαν πολύ χρόνο και προσπάθεια στην κατασκευή των πόλεών τους και των περιμετρικών γεωργικών συστημάτων. Στο κέντρο της Τενοτστιτλάν υπήρχε ένας ιερός περίβολος, στον οποίο κυριαρχούσε μια υψηλή πυραμίδα (60 μ.), όπου βρίσκονταν οι ναοί του Τλαλόκ (Tlaloc) του θεού της βροχής και του Χουϊτζιλοπότστλι (Huitzilopochtli) του θεού του πολέμου. Ο περίβολος περιελάμβανε επίσης τις ενδιαιτήσεις των ιερέων, μια μεγάλη αυλή για το παραδοσιακό παιχνίδι των Αζτέκων με τη σφαίρα, και ένα τζομπάντλι, στο οποίο επιδεικνύονταν τα κρανία των ανθρωποθυσιών. Γύρω από τον περίβολο βρίσκονταν τα ανάκτορα των κυβερνητών της Τενοτστιτλάν και δύο μεγάλες αγορές και πέρα από αυτά απλώνονταν περιμετρικά οι κατοικίες των πολιτών.
Γεωργία
Η γεωργία ήταν εντατική και απόλυτα εξαρτώμενη από τα συστήματα ελέγχου ύδατος της λεκάνης του Μεξικού, που διαμορφώθηκαν από την Τεοτιχουακάν Ι και ΙΙ (Teotihuacan). Τα συστήματα ελέγχου ύδατος (βλ. υδραυλικός δεσποτισμός) ήταν ζωτικής σημασίας και για την άρδευση και για την αποστράγγιση των λιμνών, αλλά πολύ περισσότερο για τον έλεγχο της παραγωγής. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν επίσης την τεχνική των επιπλεόντων κήπων με την εκβάθυνση των λιμνών και τη συσσώρευση της ιλύος του πυθμένα σε επιλεγμένα σημεία,τα οποία διαμορφώνονταν κατάλληλα είτε για διακοσμητικούς είτε για καλλιεργητικούς σκοπούς.
Κοινωνία
Η κοινωνία των Αζτέκων διαστρωματώθηκε σε τρεις κύριες κατηγορίες: τους ευγενείς (πίλλι), τους συγγενείς του βασιλιά, πολίτες (ματσεχουάλες), που ανήκαν εκ γενετής σε μια από τις είκοσι πατριές και στους περιθωριοποιημένους ή κατακτημένοι (μαγιέκες), ποου εργάζονταν ως μισθωτοί. Κατά τα άλλα, το κράτος των Αζτέκων κυβερνιόταν από ένα στρατοκρατικό καθεστώς, ευρισκόμενο διαρκώς σε πόλεμο προκειμένου να κατακτηθούν άλλες χώρες για να αναγκαστούν να πληρώνουν φόρους και να αποφέρουν αιχμαλώτους για τις ανθρωποθυσίες. Τέχνη
Η χειροτεχνία ήταν σημαντική υπόθεση, οι δε καλλιτέχνες των Αζτέκων ήταν άριστοι λιθοξόοι, που εκτός του λίθου χρησιμοποιούσαν οψιανό, διάφανους κρυστάλλους και πράσινο νεφρίτη. Άλλα έθνη, ιδιαίτερα οι Μιξτέκ (Mixtec) της Οαξάκα (Oaxaca) προώθησαν την πολύχρωμη κεραμεική, την κατασκευή θαυμάσιων χρυσών κοσμημάτων και περίπλοκων μωσαϊκών.
Οι Αζτέκοι είχαν επίσης ειδικευμένους γραφείς, που σχεδίαζαν και ζωγράφιζαν τα εικονογράμματα και εξειδικευμένους τεχνίτες που ασχολούνταν μόνο με τη σύνθεση φτερών για την κατασκευή πολυτελών ενδυμάτων και καλυμμάτων κεφαλής, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι ευγενείς. Για τα χρώματά τους χρησιμοποιούσαν φυτικές ουσίες, ορυκτά και όστρεα, στα οποία πρόσθεταν φυτικό λίπος.Θρησκεία
Βλ.Μυθολογία Αζτέκων
Οι Αζτέκοι κληρονόμησαν από τους Τολτέκους και τους Μάγια την πρακτική της ανθρωποθυσίας. Πίστευαν ότι οι κύριες θεότητές τους, ο Χουϊτζιλοπότστλι και ο Τεζκατλιπόκα, έπρεπε διαρκώς να τρέφονται με το αίμα και την καρδιά των θυσιασμένων θυμάτων, προκειμένου να διαιωνιστεί η ύπαρξη του κόσμου. Υπολογίζεται ότι περίπου 15.000 ετησίως θυσιάζονταν, τη σάρκα των οποίων έτρωγαν οι υψηλόβαθμοι πολεμιστές, οι ευγενείς και οι ιερείς.
Το τέλος
Η αυτοκρατορία των Αζτέκων τερματίστηκε απότομα στις 13 Αυγούστου του 1521 όταν ο Χερνάν Κορτέζ (Hernan Cortés) και οι κονκισταντόρ κατέλαβαν την πρωτεύουσα, σκότωσαν τον βασιλέα Μοντετσζούμα (Montechzuma) ή Μοντεζούμα (επίσης Μοκτεζούμα) II και εκχριστιάνισαν δια της βίας τους γηγενείς πληθυσμούς.
Χρονολόγιο
• 1100 Η προέλευση των Αζτέκων συνδέεται με τις μετακινήσεις πληθυσμών των προσφύγων Τολτέκων και της μετανάστευσης των Τσιτσιμέκ που εγκαταστάθηκαν στη λεκάνη του Μεξικού γύρω στο 1000, εγκαθιδρύοντας μικρά κράτη. Οι δυναστείες αυτών των κρατών διεκδικούσαν την καταγωγή τους από τους Τολτέκους και υιοθέτησαν τις ιδεολογίες τους, όπως επίσης την θεϊκής καταγωγής βασιλεία. Οι Αζτέκοι εγκαταλείπουν την πατρίδα του σε αναζήτηση νέας γης.
Το 1195 οι Αζτέκοι φθάνουν στην κοιλάδα του Μεξικού και εγκαθίστανται κοντά στη λίμνη Τεξκόκο. To 1325 γίνεται η ίδρυση της Τενοτστιτλάν και το κτίσμο του πρώτου ναού, ενώ το 1350 χτίζονται υπερυψωμένοι δρόμοι και κανάλια. Με μια σειρά συμμαχιών και εξεγέρσεων οι πόλεις των Αζτέκων έγιναν μεγαλύτερες και πλουσιότερες, με τους ίδιους τους Αζτέκους να αυξάνουν όλο και περισσότερο τη δύναμή τους. Το 1434 οι κυβερνήτες της πόλης των Αζτέκων Τενοτστιτλάν συνέπηξαν την αποκαλούμενη Τριπλή Συμμαχία με τους κυβερνήτες της Τεξκόκο και της Τλακοπάν. Όλα τα άλλα μικρά κράτη στη λεκάνη έγιναν φόρου υποτελή στη συμμαχία. Περί το 1500 υπολογίζεται ότι η Τριπλή Συμμαχία ήλεγχε μια περιοχή 200.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και πιθανώς έναν πληθυσμό 10 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η πλήρης κυριαρχία των Αζτέκων επί της Συμμαχίας επετεύχθη περίπου το 1502. Η κοινωνία των Αζτέκων διαστρωματώθηκε σε τρεις κύριες κατηγορίες: τους ευγενείς (πίλλι), τους συγγενείς του βασιλιά, πολίτες (ματσεχουάλες), που ανήκαν εκ γενετής σε μια από τις είκοσι πατριές και στους περιθωριοποιημένους ή κατακτημένοι (μαγιέκες), ποου εργάζονταν ως μισθωτοί. Κατά τα άλλα, το κράτος των Αζτέκων κυβερνιόταν από ένα στρατοκρατικό καθεστώς, ευρισκόμενο διαρκώς σε πόλεμο προκειμένου να κατακτηθούν άλλες χώρες για να αναγκαστούν να πληρώνουν φόρους και να αποφέρουν αιχμαλώτους για τις ανθρωποθυσίες. Η γεωργία ήταν εντατική και απόλυτα εξαρτώμενη από τα συστήματα ελέγχου ύδατος της λεκάνης του Μεξικού, που διαμορφώθηκαν από την Τεοτιχουακάν Ι και ΙΙ. Τα συστήματα ελέγχου ύδατος (βλ. υδραυλικός δεσποτισμός) ήταν ζωτικής σημασίας και για την άρδευση και για την αποστράγγιση των λιμνών, αλλά πολύ περισσότερο για τον έλεγχο της παραγωγής. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν επίσης την τεχνική των επιπλεόντων κήπων με την εκβάθυνση των λιμνών και τη συσσώρευση της ιλύος του πυθμένα σε επιλεγμένα σημεία,τα οποία διαμορφώνονταν κατάλληλα είτε για διακοσμητικούς είτε για καλλιεργητικούς σκοπούς. Οι Αζτέκοι εξαπλώνονται και κυριαρχούν σε όλη την κοιλάδα. Οι Αζτέκοι συμμετέχουν στην Τριπλή Συμμαχία ενω το έτος 1440 αρχίζει η διακυβέρνηση του Μοκτεζούμα τοπυ πρώτου. Το 1452 καταστρέφεται η πρωτεύουσα Τενοτστιτλάν από πλημμύρα. Η χειροτεχνία ήταν σημαντική υπόθεση, οι δε καλλιτέχνες των Αζτέκων ήταν άριστοι λιθοξόοι, που εκτός του λίθου χρησιμοποιούσαν οψιανό, διάφανους κρυστάλλους και πράσινο νεφρίτη. Οι Αζτέκοι είχαν επίσης ειδικευμένους γραφείς, που σχεδίαζαν και ζωγράφιζαν τα εικονογράμματα και εξειδικευμένους τεχνίτες που ασχολούνταν μόνο με τη σύνθεση φτερών για την κατασκευή πολυτελών ενδυμάτων και καλυμμάτων κεφαλής, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι ευγενείς. Για τα χρώματά τους χρησιμοποιούσαν φυτικές ουσίες, ορυκτά και όστρεα, στα οποία πρόσθεταν φυτικό λίπος. Το 1486 αρχίζει η διακυβέρνηση του Αχουϊζότου (Ahuizotu). Τον επόμενο χρόνο κτίζεται ο Μεγάλος ναός της Τενοτστιτλάν. Οι Αζτέκοι εξαπλώνονται νότια στις περιοχές των Μάγια. Το 1502 Γίνεται κυβερνήτης ο Μοκτεζούμε II. Το απόγειο της αυτοκρατορίας των Αζτέκων. Οι Αζτέκοι κληρονόμησαν από τους Τολτέκους και τους Μάγια την πρακτική της ανθρωποθυσίας. Πίστευαν ότι οι κύριες θεότητές τους, ο Χουϊτζιλοπότστλι και ο Τεζκατλιπόκα, έπρεπε διαρκώς να τρέφονται με το αίμα και την καρδιά των θυσιασμένων θυμάτων, προκειμένου να διαιωνιστεί η ύπαρξη του κόσμου. Υπολογίζεται ότι περίπου 15.000 ετησίως θυσιάζονταν, τη σάρκα των οποίων έτρωγαν οι υψηλόβαθμοι πολεμιστές, οι ευγενείς και οι ιερείς. Η αυτοκρατορία των Αζτέκων τερματίστηκε απότομα στις 13 Αυγούστου του 1521 όταν ο Χερνάν Κορτέζ (Hernan Cortés) και οι κονκισταντόρ κατέλαβαν την πρωτεύουσα, σκότωσαν τον βασιλέα Μοντετσζούμα και εκχριστιάνισαν δια της βίας τους γηγενείς πληθυσμούς.
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Αρχαία Αίγυπτος
Με τον γενικό όρο αρχαία Αίγυπτος οι ιστορικοί αναφέρονται στην ιστορία, την τέχνη, τα ήθη και τα έθιμα και γενικότερα τον πολιτισμό που ανέπτυξαν οι λαοί που κατοίκησαν στην περιοχή της σημερινής Αιγύπτου από την Προδυναστική περίοδο 4η χιλιετία Π.Κ.Ε. έως την Πτολεμαϊκή δυναστεία 305 Π.Κ.Ε. - 30 Π.Κ.Ε.
Από γεωγραφικής άποψης το μεγαλύτερο τμήμα της αρχαίας Αιγύπτου καταλάμβανε τμήμα της Βόρειας Αφρικής αν και η χερσόνησος του Σινά βρίσκεται στη νοτιοδυτική Ασία. Είχε τις ίδιες ακτογραμμές στην Ερυθρά θάλασσα και τη Μεσόγειο με τη Λιβύη προς δυσμάς το σημερινό Σουδάν νότια και την Παλαιστίνη ανατολικά. Ουσιαστικά σε εκείνη την εποχή διαιρείτο σε δύο βασίλεια γνωστά ως Άνω (βόρεια) και Κάτω (νότια) Αίγυπτος. Στην πραγματικότητα τούτος ο γεωγραφικός προσδιορισμός ακολουθούσε τον άξονα του Νείλου ποταμού. Ο Νείλος, γύρω από τον οποίο συναθροιζόταν και συνεχίσει να συναθροίζεται το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού υπήρξε ζωοδότρια πηγή του Αιγυπτιακού πολιτισμού ήδη από την εποχή του Λίθου και τον πολιτισμό Νακάντα. Τα δύο βασίλεια ενωμένα σχημάτιζαν ότι αποκαλούσε ο Ηρόδοτος μαύρη γη (Ηροδότου, Β,12). Το όνομα μαύρη γη ή Κεμέτ προέκυψε πιθανώς εξαιτίας των σκοτεινόχρωμων αποθέσεων από τις πλημμύρες του Νείλου.
Θρησκεία
Κύριο άρθρο:Αιγυπτιακή μυθολογία
Ζητήματα αιγυπτιακής ιστορίας
Η υπερτρισχιλιετής ιστορία της αρχαίας Αιγύπτου χωρίζεται σε οκτώ ή εννέα περιόδους, οι οποίες αποκαλούνται ενίοτε Βασίλεια και εν τάχει αναλύονται στο παρακάτω χρονολόγιο. Αυτή η σύγχρονη ταξινόμηση είναι αυθαίρετη και βασίζεται σε κοινωνικά κριτήρια ευημερίας, ενότητας και διακυβέρνησης από μία κεντρική εξουσία. Οι ίδιοι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι δεν ομαδοποιούσαν τους κυβερνήτες τους βάσει τέτοιων κριτηρίων. Αντίθετα χρησιμοποιούσαν την έννοια των δυναστειών σε όλη την ιστορική τους διαδρομή. Ο λίθος του Παλέρμο απλά κατονομάζει όλους τους βασιλείς, χωρίς να υποδεικνυει κάποιο είδος ομαδοποίησης. Ο κατάλογος βασιλέων του Τορίνο ομαδοποιεί τους βασιλείς ή βασίλισσες σύμφωνα με την διαδοχή ή καταγωγή τους.
Τη διάκριση των τριάντα δυναστειών, όπως τη χρησιμοποιούμε σήμερα, την οφείλουμε στον Μανέθωνα, τον αιγύπτιο ιερέα που έζησε στις αρχές της Πτολεμαϊκής περιόδου. Σε πολλές περιπτώσεις όμως δεν είναι απόλυτα κατανοητό γιατί ο Μανέθων ομαδοποίησε ορισμένους βασιλείς σε μια δυναστεία και άλλους σε κάποια άλλη. Για παράδειγμα η 18η Δυναστεία ξεκινά με τον Άχμωσι, αδελφό του τελευταίου βασιλιά της 17ης δυναστείας του Μανέθωνα. Θεωρητικά ο Άχμωσις και ο Μάριος, θα έπρεπε να ταξινομούνται στην ίδια δυναστεία.
Ορισμένοι Αιγυπτιολόγοι προσπάθησαν να εγκαταλείψουν την ιδέα των Βασιλείων και των δυναστειών, χρησιμοποιώντας απλά την χρονολογική ταξινόμηση. Ωστόσο, χάριν συμφωνίας με την υπάρχουσα βιβλιογραφία και τους δικτυακούς τόπους που ασχολούνται με το θέμα, το παρακάτω χρονολόγιο ακολουθεί αυτή την ταξινομητική αρχή.
[Επεξεργασία] Χρονολόγιο της αρχαίας Αιγύπτου
Ημερομηνίες Δυναστεία Φαραώ Κοινωνία Θρησκεία Μνημεία
Άγνωστη Προδυναστική περίοδος Πιθανή πρώτη ένωση της Αιγύπτου από οπαδούς της λατρείας του Ρα, δημιουργία της Ηλιούπολης Η ηλιακή λατρεία συνδέεται με την βασιλική δύναμη.
Οι κυνηγετικοί και πολεμικοί θεοί αποκτούν τα χαρακτηριστικά της μετάβασης σε αγροτικές κοινωνίες.
Λατρεία του Μιν και του γερακόμορφου Ώρου, πιθανώς Λίβυας προέλευσης.
Τα αρχαία Αιγυπτιακά σε αυτή την περίοδο διαχωρίζονται από την υποτιθέμενη πρωτογλώσσα τους ως διακριτός κλάδος της ομάδας των χαμητοσημιτικών γλωσσών
Αρχαϊκή Περίοδος
3100-2884 1η Μήνης (Ναρμέρ) Ντζερ
Συγχωνεύσεις ανάμεσα στον μύθο του Όσιρι και του Ώρου στην Άβυδο. Η πρωτεύουσα στη Μέμφιδα προωθεί τον Πτα ως υπέρτατο δημιουργό θεό. Στην βασιλική ηλιακή λατρεία εσωματώνονται ο Ρα, ο Ωρος, η Άθωρ. Ο Φαραώ ταυτίζεται με τον Ώρο. Ο νεκρός φαραώ ταυτίζεται με τον Όσιρι. Τεχνοτροπία Ναρμέρ από την Ιερακόπολη - Μασταμπά (πλινθόκτιστοι επίπεδοι τάφοι των πρώτων Φαραώ στη Σακκάρα, κοντά στη Μέμφιδα.
2884-2780 2η Καθορίζεται κυρίως το ύφος της απεικόνισης των θεοτήτων
2780-2680 3η Ντζόζερ, Χάνυ, Σνεφερού
Ανεπτυγμένη ναυπηγική: εμπόριο με την Φοινίκη - Νίκες εναντίον της Νουβίας. Ορυχεία εξόρυξης χαλκού στη χερσόνησο του Σινά Καθιέρωση τελετουργικού ταφής και μουμιοποίηση.
Οι ηλιακές λατρείες καθίστανται αποκλειστικότητα της κυβερνώσας δυναστείας. Πρώτα λίθινα μνημεία: Κλιμακωτή πυραμίδα του Ντζοζέρ στη Σακκάρα, Πυραμίδα του Σνεφερού στο Μεϊντούμ
Παλαιό Βασίλειο ή Εποχή των Πυραμίδων
2680-2565 4η Χέωψ (Κχουφού), Κχεφρέν (Κχαφρέ ή Χεφρήνος), Μυκερίνος (Μενκαουρέ) Ενοποιημένη κοινωνική οργάνωση - ανεπτυγμένες γεωργικές τεχνικές επιτρέπουν επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας, όπως το κτίσμο των πυραμίδων. Βασιλικοί πυραμιδικοί τάφοι. Τα αρχαία Αιγυπτιακά είναι η γλώσσα του Παλαιού Βασιλείου. Οι μεγάλες πυραμίδες του Χέοπα, του Χεφρήνου και του Μυκερίνου στην Γκίζα.
Η Μεγάλη Σφίγγα, στην Γκίζα, πιθανώς από τον Χεφρήνο.
2565-2420 5η Ουσερκάφ
Σαχουρέ
Νιουσέρ
Ουνίς
Πολιτική σταθεροποίηση και ευημερία.
Εργαλεία και όπλα χαλκού. Χρήση του χρυσού και του αργύρου, Λάπις λάζουλι, απουσία νομίσματος.
Ανάπτυξη της αστρονομίας, της μηχανικής (για οικοδόμηση και άρδευση).
Ενδυνάμωση της βασιλικής ηλιακής λατρείας. Ο Φαραώ ταυτίζεται με τον σύνθετο θεό Ρα-Χεράκτυ.
Η σύζυγος του Μεγάλου Ιερέα ταυτίζεται με την Άθωρ και αναπτύσσεται η κοσμογονία της Ηλιούπολης.
Εμφανίζονται για πρώτη φορά τα Κείμενα των πυραμίδων, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ουνίς. Ναοί οβελίσκοι, αφιερωμένοι στον Ήλιο
Η μασταμπά της Τίυ στη Σαχάρα
Τοιχογραφίες και ανάγλυφα με σκηνές της καθημερινής ζωής
Η Πυραμίδα του Ουνίς στη Σαχάρα.
2420-2258 6η Πέπι Α' Πέπι Β' Τελευταίος της δυναστείας Η δύναμη των Φαραώ σταδιακά φθίνει (από την ύστερη 5η δυναστεία) και γίνονται φεουδαρχικοί άρχοντες.
Οι κυβερνήτες των επαρχιών αυξάνουν την ισχύ τους και το αξίωμά τους γίνεται κληρονομικό. Περίτεχνα πυραμιδικά κείμενα. Λατρείες των θεϊκών φαραώ. Εποχιακές λατρείες της γονιμότητας. Ανανεώνεται σε καθημερινή βάση η νίκη της κοινότητας επί του ερπετού Απέπ, υπό την καθοδήγηση του Φαραώ.
Πρώτη Ενδιάμεση Περίοδος
2258-2255 7η, 8η Εισβολές ξένων λαών. Κοινωνική αναταρχή και διάσπαση.
Οι επαρχιακοί κυβερνήτες χρησιμοποιούν τις τοπικές λατρείες για να αυξήσουν τη δύναμή τους.
Ο πλούτος και η καλλιτεχνική δραστηριότητα αμβλύνονται, αλλά εν γένει διατηρούνται οι αρχαίες παραδόσεις. Λατρεία του Χαρσαφή, θεού με κεφαλή κριού, ως κρατικής και γονιμοποιού θεότητας.
2225-2134 9η, 10η Η πρωτεύουσα μεταφέρεται στην Ηρακλειούπολη στη Μέση Αίγυπτο. Ανταγωνισμοί και συρράξεις ευγενών μεταξύ των Θηβών και της Ηρακλειούπολης. Διανοητικές και θεολογικές ζυμώσεις. Η ελπίδα της μεταθανάτιας ζωής επεκτείνεται στον απλό λαό.
Παρά την πολιτική αναταραχή ανθίζει η λογοτεχνία: Οδηγίες για τον Βασιλέα Μερυκάρε, Νουθεσίες του Ιπούβερ.
2134--2000 11η Οι πρίγκηπες των Θηβών κατακτούν και επανενώνουν όλη τη χώρα.
Η πρωτεύουσα μεταφέρεται στις Θήβες στην Άνω Αίγυπτο.
Ίδρυση του Μέσου Βασιλείου. Ο Μοντ γίνεται προστάτιδα θεότητα του βασιλείου Τάφοι των πριγκήπων του Μπένι Χασάν στη Μέση Αίγυπτο (20 χλμ. νότια της Μινύας.
Τοιχογραφίες με θέματα της καθημερινής ζωής.
Μέσο Βασίλειο
2000-1786 12η Αμενεμχέτ Α'
Σέσωστρις Α'
Αμενεμχέτ Β'
Σέσωστρις Β'
Σέσωστρις Γ'
Αμενεμχέτ Γ'
Αμενεμχέτ Δ'
Νεφρουσομπέκ
Η πρωτεύουσα μεταφέρεται στο Λιστ, κοντά στην Μέμφιδα.
Οι τοπικοί κυβερνήτες διατηρούν την ισχύ τους, όπως και η τάξη της αριστοκρατίας και το θρησκευτικό ιερατείο. Η αποκέντρωση λειτουργεί καταλυτικά για την προστασία της Αιγύπτου από την εισβολή νομάδων (από Νουβία και Ασία).
Εφαρμόζεται σύστημα συμβασιλείας από τον Αμενεμχέτ Β' και το διεθνές εμπόριο αποκτά ισχύ.
Η Νουβία (Κους) υπό αιγυπτιακή διακυβέρνηση.
Εξόρυξη καλλαΐτη στη χερσόνησο του Σινά.
Αναπτύσσονται τα συστήματα άρδευσης και αποξήρανσης της γης (Φαγιούμ) από τον Αμενεμχέτ Γ'.
Γενική ευημερία. Η αρχιτεκτονική των ναών γίνεται περιπλοκότερη. Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών: Στα κείμενα ενσωματώνονται αρχαϊκές πεποιθήσεις.
Ανάπτυξη της πίστης στην κρίση των νεκρών. Ο Άμων προβάλλει ως μείζων θηβαϊκή θεότητα. Λατρεία της σύνθετης θεότητας, Άμων-Ρα.
Ο Σομπέκ γίνεται θεός των Φαραώ.
Συντίθεται το Ιστορία του Σινουχέ
Τα μέσα Αιγυπτιακά, ως καθομιλούμενη γλώσσα του Μέσου Βασιλείου. Πυραμίδα του Σέσωστρι Β', νότια του Φαγιούμ.
Πυραμίδα και Λαβύρινθος (ταφικός ναός) του Αμενεμχέτ Γ' στην όαση Χαουάρα του Φαγιούμ.
Στις Θήβες αρχίζει η οικοδόμηση της μεγάλης πυραμίδας του Καρνάκ (χρειάστηκαν περισσότερα από 1.000 χρόνια για την ολοκλήρωσή της).
Σύμπλεγμα ναών αφιερώνεται στον Άμωνα-Ρα.
Υπόγειοι τάφοι λελατομημένα μνημεία.
Δεύτερη Ενδιάμεση Περίοδος (Οι δυναστείες 13 και 14 από ορισμένους ερευνητές περιλαμβάνονται στο Μέσο Βασίλειο)
1786-1650 13η 14η Θηβαίοι κυβερνήτες, στο Δέλτα Η Άνω και η Κάτω Αίγυπτος χωρίζονται.
Ξένοι κατακτητές (το σημιτικό φύλο των Υξώς) εισβάλλουν στην Αίγυπτο χάρη στην χρήση του πολεμικού άρματος Κείμενα των σαρκοφάγων σε ξύλινες σαρκοφάγους, μετεξέλιξη των Κειμένων των Πυραμίδων
1650-1570 15η Υκσώς, "Βασιλείς Ποιμένες". Οι Υξώς, προερχόμενοι πιθανώς από τη Συρία, κυριαρχούν σε όλη την Αίγυπτο με πρωτεύουσατην Άβαρι του Δέλτα. Μισητοί ως ξένοι δυνάστες οι Υξώς εξαιγυπτίζονται και προωθούν την λατρεία του Σετ (Σηθ)
Η Σφίγγα των Υξώς στο Τανίς, του Δέλτα
Αβέβαιη 16η Υξώς Αβέβαιη: Πιθανώς συνέχεια της 15ης δυναστείας.
1640-1550 17η Κεμόσες (Κάμωσις)
Η τοπική αρχικά δυναστεία των Θηβών κυβερνά των Άνω Αίγυπτο. Ο Κάμωσις εκδιώκει τους Υξώς.
Νέο Βασίλειο
1550-1305 18η, Πρώτη αυτοκρατορία Άχμωσις Α' (Άμασις)
Τούθμωσις Α'
Τούθμωσις Β' και Χατσεψούτ
Τούθμωσις Γ'
Αμενχοτέπ Β' (Αμένοφις)
Τούθμωσις Δ'
Αμενχοτέπ Γ'
Αμενχοτέπ Δ' (Ακενατόν και Νεφερτίτι
Σμενκαρέ
Τουταγχαμών
Άι
Χορεμχέμπ
Εξαλείφεται η αντίδραση των τοπικών αρχόντων προς τις Θήβες. Η Αίγυπτος επανεγκαθιδρύεται ως ιμπεριαλιστικό κράτος. Υπό τον Τούθμωσι Α' κατακτώνται περιοχές της Ασίας και η Νουβία (Κους).
Η αυτοκρατορία που εγκαθιδρύει ο Τούθμωσις Γ' εκτείνεται πέραν του Ευφράτη. Ο διαρκώς αυξανόμενος πλούτος διοχετεύεται στην οικοδόμηση μνημείων.
Εισροή χρυσού, άργυρου και ελεφαντόδοντου από την Νουβία. Τα κατακτημένα εδάφη χάνονται στην περίοδο βασιλείας του Ακενατόν. Η μητέρα του Άχμωσι Α' εξυψώνεται ως σύζυγος του Άμωνα-Ρα, που είναι πλέον βασιλικός θεός. Νέες θρησκευτικές επιδράσεις από τις ασιατικές εκστρατείες. Το ενδιαφέρον για τις ασιατικές θρησκείες οδηγεί σε θρησκευτικούς πειραματισμούς, όπως ο Ατενισμός (ηλιακός ενοθεϊσμός) υπό τον Αμενχοτέπ Δ' που μετονομάστηκε σε Ακενατόν.
Οι Πινακίδες της Τελ ελ Αμάρνα αφηγούνται τη βασιλεία του Αμενχοτέπ Γ' και του Ακενατόν. Βίαιη εκδίωξη και καταστολή του Ατενισμού. Η συντηρητική θρησκευτική άποψη ενδυναμώνεται περαιτέρω και επεκτείνεται στην τέχνη. Η δύναμη του θηβαϊκού ιερατείου του Άμωνα-Ρα εξασφαλίζεται από τον Χορεμχέμπ.
Τα Νέα ή Ύστερα Αιγυπτιακά γίνονται η γλώσσα του Νέου Βασιλείου Αναπτύσσεται η θηβαϊκή νεκρόπολις. Στην Κοιλάδα των Βασιλέων λαξεύονται τάφοι σε βράχο στη δυτική όχθη του Νείλου. Τάφοι του Αμενχοτέπ Β', Τούθμωσι Γ', Τουταγχαμών και Χορεμχέμπ.
Κοιλάδα των Ευγενών (τάφος του Σενοφέρ) και Κοιλάδα των Βασιλισσών - μικρότεροι λαξευμένοι τάφοι σε βράχο. Ο ναός της Χατσεψούτ στο Ντέιρ ελ-Μπάχρι.
Ναός του Τούθμωσι Γ' στο Μεντινέτ Χαμπού, Κολοσσοί του Μέμνωνα.
Ναός του Άμωνα στο Λούξορ, από τον Αμενχοτέπ Γ', συνδέεται με τον Μεγάλο Ναό του Καρνάκ με λεωφόρο 2 χιλιομέτρων με Σφίγγες
Ξεκινά η οικοδόμηση του Σεραπείου, ως ταφικού μνημείου για τους ταύρους του Άπι στη Σαχάρα.
Οικοδομείται το ανάκτορο του Ακενατόν και λαξευμένοι τάφοι στην Τελλ ελ Αμάρνα.
1305-1200 19η, Δεύτερη Αυτοκρατορία Ραμσής Α' (Ραμσής)
Σέτι Α'
Ραμσής Β΄ και Νεφερτάρι
Μερενφθά
Σέτι Β'
Στρατιωτική Δυναστεία
Ο Σέτι Α' επανακτά τα χαμένα εδάφη της Συρίας.
Υπό τον Ραμσή Β' η Αίγυπτος συγκρούεται με τους Χιττίτες στο Καντές. Έντονη οικοδόμηση με τη χρήση καταναγκαστικής εργασίας.
Η πρωτεύουσα μεταφέρεται από την Μέμφιδα στην Τανίς, πόλη του θεού Σετ.
Απωθούνται τρία κύματα εισβολέων (Λαοί της θάλασσας) οπλισμένων με σιδηρά όπλα. Ενδυνάμωση της γηγενούς πολιτισμικής παράδοσης.
Εντείνεται ο αγαθοεργός ρόλος του Σετ ως υπερασπιστή του βασιλικού οίκου.
Η αδυναμία των Φαραώ των 19-21 δυναστειών ευνοεί την ανάπτυξη θεοκρατικού καθεστώτος από το θηβαϊκό ιερατείο του Άμωνα-Ρα στις Θήβες. Θήβες: Κοιλάδα των Βασιλέων - τάφος του Σέτι Α'
Άβυδος: Οσιρείον - ναός του Σέτι Α', ναός του Ραμσή Β'.
Λαξευμένοι ναοί στο Αμπού Σιμπέλ από τον Σέτι Α' (ολοκλήρωση από τον Ραμσή Β' (τέσσερις κολοσσοί).
Μεγάλος ναός αφιερωμένος στον Άμωνα Ρα και μικρότερος ναός αφιερωμένος στην Άθωρ, προς τιμήν της Νεφερτάρι.
Θήβες: Κοιλάδα των Βασιλισσών - τάφος της Νεφερτάρι, Νεκρόπολις - Ραμεσείον (ταφικός ναός του Ραμσή Β')
Μέμφις: Κολοσσιαία αγάλματα του Ραμσή Β'. Αλαβάστρινη Σφίγγα του Ραμσή Β'.
1190-1085 20η Ραμσής Γ' και Τίυ
Ραμσής Δ'
Ραμσης Ε'
Ραμσής ΣΤ'
Ραμσής Ζ'
Ραμσής Η'
Ραμσής Θ'
Ραμσής Ι'
Ραμσής ΙΑ'
Ο Ραμσής Γ' ενώνει τους ανταγωνιστικούς οίκους στην Αίγυπτο για να αναχαιτίσει τη συμμαχία των λαών της θάλασσας, πιθανώς Φιλισταίων, Ελλήνων, Σαρδηνίων και Σικελών.
Σχετική πτώση της δύναμης της Αιγύπτου.
Στροφή στην εσωτερική πολιτική για την διατήρηση του status quo.
Η πρωτεύουσα παραμένει στην Τανίς. Προσκόλληση σε αρχαϊκές πεποιθήσεις και αντιγραφή της τεχνοτροπίας του Παλαιού Βασιλείου.
Υπό τον Ραμσή ΙΑ' γίνεται αρχιερέας του Άμωνα-Ρα ο Χεριχόρ, ανεξάρτητος κυβερνήτης του Νότου.
Γράφεται το Παραμύθι του Ουεναμούν.
Ναός του Ραμσή Γ' στην Μεντινέτ Χαμπού, κοντά στις Θήβες με σκηνές από τις νίκες του επί των Λάων της Θάλασσας.
Θήβες: Κοιλάδα των Βασιλέων - τάφοι του Ραμσή Γ', Ραμσή ΣΤ' και Ραμσή Θ'.
Ύστερη Δυναστική Περίοδος Οι δυναστείες 21 και 22 ενίοτε περιλαμβάνονται στο Νέο Βασίλειο
1085-945 21η Τανιτική Δυναστεία
Σμένδης στην Τανίς
Χεριχόρ στις Θήβες Η Άνω και η Κάτω Αίγυπτος χωρίζονται.
Ιερείς-βασιλείς στις Θήβες σε αντίθεση με τους φαραώ της Τανίς
945-750 22η Λίβυα Δυναστεία
Σεσόνκ Α'
Αυξάνεται η δύναμη της επικράτειας του Δέλτα.
Ενθρονίζονται Λίβυοι φαραώ.
Η πρωτεύουσα μεταφέρεται στην Βούβαστι. Οι Λίβυοι φαραώ υιοθετούν τη θεά Μπαστ ως κρατική θεότητα και προσπαθούν να τη συγχωνεύσουν με την Σεκμέτ.
Ο φαραώ Σεσόνκ Α' ορίζει τον γιο του Αρχιερέα του Άμωνα-Ρα, επανενώνοντας την χώρα. Οικοδομείται ιερό της Μπαστ στις Θήβες.
Προστίθεται διάκοσμος στους ναούς της Μπαστ στην Βούβαστι
750-720 720-710 23η
24η (Λίγα είναι γνωστά για αυτήν την περίοδο)
710-663 25η Νουβιακή ή Αιθιοπική Δυναστεία
Πιάνκι
Σαμπάκα (Σεμπτεκό)
Ταχάρκο
Η Αίγυπτος κατακτάται από τους Σουδανούς υπό τον Πιάνκι, πρίγκηπα του Σαμπάτα.
Ο Σαμπάκα εγκαθιστά την πρωτεύουσα στις Θήβες.
Περί το 675-71 oι Ασσύριοι υπό τον Εζαρχαντόν εισβάλλουν και κατακτούν την Μέμφιδα από τον Ταχάρκο.
Το 663 οι Θήβες κατακτώνται από τον ασσύριο Ασσουρμπανιπάλ.
Τέλος της Νουβιακής διακυβέρνησης
663-525 26η Σαϊτική περίοδος (Αναγέννηση)
Νεχώ Α'
Ψαμτίκ Α' (Ψαμμήτιχος Α')
Νεχώ Β'
Ψαμτίκ Β'
Άπρης
Άχμωσις Β' (Άμασις)
Ψαμτίκ Γ'
Ο Νεχώ, κυβερνήτης της Σαΐδας ορίζεται βασιλέας από τους Ασσύριους. Η πρωτεύουσα μεταφέρεται στην Σαΐδα.
Περί το 650 γίνεται γενική χρήση του σιδήρου στην αρχαία Αίγυπτο που συνδέεται με τον Σετ ως κρατική θεότητα. Ο Ψαμτίκ Α' εξωθεί τους Ασσύριους από την Αίγυπτο.
612: Κατάλυση της Ασσυριακής αυτοκρατορίας. Η Αιγύπτιοι μοιράζονται την Ασσυρία με τους Μήδους και τους Βαβυλώνιους.
605: Οι Αιγύπτιοι απωθούνται από την Ασία από τον Νεμπουκαντνεζάρ (Ναβουχοδονόσωρ) της Βαβυλώνας.
Ο Ιούδας συντρίβεται από τον Νεμπουκαντνεζάρ. Σε αυτή την περίοδο οι Φαραώ χρησμοποιούν τον μύθο του Όσιρι ως πειστήριο της διακυβέρνησής τους και όχι τις προγενέστερες ηλιακές λατρείες.
Ο Σετ μεταβάλλεται σε προσωποποίηση του κακού.
Αναγέννηση της Σαΐδας. Υπό την διακυβέρνηση του Ψαμτίκ Α' γίνεται στροφή προς τους εορτασμούς, την λογοτεχνία, την τέχνη και την αρχιτεκτονική του Παλαιού Βασιλείου. Οικοδομείται ναός από γρανίτη Για τον Άπι-Ταύρο στη Σαχάρα.
525-404 28η Αχαιμενίδες
525: Οι Αιγύπτιοι ηττώνται από τον πέρση Καμβύση Β'.
Διακυβέρνηση των Αχαιμενιδών με τους Καμβύση Β' και Δαρείο Α'.
405: Οι Αιγύπτιοι επαναστατούν εναντίον των Περσών.
404-399 27η (παρεμβ>) Αμυρταίος
Δυναστεία ενός φαραώ.
Πρωτεύουσα η Σαΐς
399-380 29η Άχωρις
Η 29η και η επόμενη 30η δυναστεία είναι οι τελευταίες γηγενείς δυναστείες.
Οι Αιγύπτιοι αντιστέκονται στις περσικές επιθέσεις με τη βοήθεια των Ελλήνων.
Πρωτεύουσα γίνεται η Μένδη.
380-343 30η Νεκτανεβώ Α' (Νεκτνέμπφ)
Τακώς
Νεκτανεβώ Β'
Η Σεβέννυτος γίνεται πρωτεύουσα.
Και οι δύο Νεκτανεβώ επιδίδονται σε οικοδομική δραστηριότητα και ταυτόχρονα ανθίστανται στους Πέρσες.
341: Οι Πέρσες εξουσιάζουν και πάλι την Αίγυπτο.
332: Ο Μέγας Αλέξανδρος κατακτά την Περσία και παίρνει την Αίγυπτο. Ίδρυση της Αλεξάνδρειας.
323: Ο Αλέξανδρος πεθαίνει και αναλαμβάνει την διακυβέρνηση της Αιγύπτου ο στρατηγός του Πτολεμαίος. Εκλείπουν οριστικά οι αρχαίες ηλιακές λατρείες.
305-30 Π.Κ.Ε.
Πτολεμαϊκή δυναστεία
Πτολεμαίοι Α' - ΙΔ'
Κλεοπάτρα Ζ'
305: Ο Πτολεμαίος αυτοανακηρύσσεται φαραώ, εγκαθιδρύοντας νέα δυναστεία.
Η Αίγυπτος ελέγχει ναυτικά όλη την ανατολική Μεσόγειο.
58: O Πτολεμαίος ΙΑ' καλεί τον Πομπηίο από τη Ρώμη, για να τον βοηθήσει να ανακτήσει τον θρόνο. Με αυτόν τον τρόπο η Ρώμη απλώνει την εξουσία της στην Αίγυπτο.
Η Κλεοπάτρα, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις σχέσεις της με τον Καίσαρα και τον Μάρκο Αντώνιο για να επανακτήσει η Αίγυπτος τη δύναμή της. Το αιγυπτιακό ναυτικό ηττάται από το ρωμαϊκό στόλο στη ναυμαχία του Ακτίου.
Αυτοκτονία της Κλεοπάτρας και θάνατος του γιου της Καισαρίωνα (Πτολεμαίου ΙΔ'). Η Αίγυπτος μετατρέπεται σε ρωμαϊκή επαρχία. Επίσημη θεότητα του κράτους γίνεται ο Σέραπις (Οσάραπις).
Μετά τον Πτολεμαίο Β', οι φαραώ λατρεύονται ως ζώντες θεοί.
Με την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου των γηγενών από τις βαριές φορολογίες και την καταναγκαστική εργασία ενδυναμώνονται και εξαπλώνονται οι λατρείες της μεταθανάτιας ζωής (Ίσις και Όσιρις).
Τούνα ελ-Γκέμπελ (Ερμούπολις): Τάφος του αρχιερέα Πετόσιρι και νεκρόπολις της Ίβιδας και των Πιθήκων (Θωθ).
Εντφού: Οικοδομείται ναός του Ώρου (257-237) από τον Πτολεμαίο Γ'.
Έσνα: Οικοδομείται ναός του Κνουμ.
Κομ Όμπο, Άνω Αίγυπτος: Οικοδομείται ναός του Σεμπέκ και του Χαρόερι από τον Πτολεμαίο Η'.
Ντεντερά: Αρχίζει η οικοδόμηση του ναού της Άθωρ. Ανάγλυφα της Κλεοπάτρας και του Καισαρίωνα.
real madrid
|
| |
| Πλήρες όνομα | Real Madrid Club de Fútbol |
| Ψευδώνυμο | Los Blancos (Οι Λευκοί)
|
| Έτος ίδρυσης | |
| Γήπεδο | |
| Χωρητικότητα | 80.400 θέσεις |
| Πρόεδρος | |
| Προπονητής | |
| Κατηγορία | |
| 2007 - 2008 | Λα Λίγκα, 1η |
| | |
Η Ρεάλ Μαδρίτης (ισπανικά:Real Madrid Club de Fútbol) είναι ισπανικό ποδοσφαιρικό σωματείο που εδρεύει στη Μαδρίτη και ιδρύθηκε το 1902. Η Ρεάλ κατέχει το ρεκόρ των 30 τίτλων στη Λα Λίγκα ή Πριμέρα Ντιβιζιόν, ενώ έχει κατακτήσει και 17 Κύπελλα Ισπανίας. Ο σύλλογος επίσης διατηρεί δεύτερη ποδοσφαιρική ομάδα, τη Ρεάλ Μαδρίτης Β.
Έδρα της ομάδας είναι το Σαντιάγκο Μπερναμπέου στη Μαδρίτη. Ιδιαιτερότητα της Ρεάλ είναι πως, σε αντίθεση με τα περισσότερα ποδοσφαιρικά σωματεία, ανήκει και διοικείται αποκλειστικά από τα μέλη της (socios), από το 1902. Στις 23 Δεκεμβρίου 2000, η Ρεάλ τιμήθηκε από τη ΦΙΦΑ ως "Ο μεγαλύτερος σύλλογος του 20ου αιώνα". Η ισπανική ομάδα είναι επίσης ο πιο επιτυχημένος σύλλογος στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις έχοντας κατακτήσει συνολικά 11 τρόπαια, 9 Κύπελλα Πρωταθλητριών, αριθμό ρεκόρ, και 2 Κύπελλα ΟΥΕΦΑ. Η τεράστια και διαχρονική επιτυχία της, της έχουν χαρίσει το χαρακτηρισμό "Βασίλισσα της Ευρώπης".
| |
Το ποδόσφαιρο εισήχθη στη Μαδρίτη από τους καθηγητές και μαθητές του Institución Libre de Enseñanza, μεταξύ των οποίων υπήρχαν και αρκετοί απόφοιτοι των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ. Εν έτει 1895 ίδρυσαν την ομάδα Football Sky (ουρανός του ποδοσφαίρου), που αγωνιζόταν τα κυριακάτικα πρωινά στη Μονκλόα. Το 1900 η ομάδα χωρίστηκε σε δύο διαφορετικούς συλλόγους, τη New Foot-Ball de Madrid και την Español de Madrid. Πρόεδρος της δεύτερης ήταν ο Julián Palacios. Το 1902 η Español de Madrid χωρίστηκε και πάλι, με αποτέλεσμα το σχηματισμό της Sociedad Madrid FC στις 6 Μαρτίου 1902. Πρώτος της πρόεδρος υπήρξε ο Juan Padrós Rubió, ενώ πρώτος γραμματέας ο Manuel Mendía. Λίγο αργότερα τον Juan Padrós Rubió θα διαδεχόταν ο αδελφός του Carlos Padrós. Τρία μόλις χρόνια μετά την ίδρυσή της, η Madrid FC κατέκτησε τον πρώτο της τίτλο, το πρώτο από τα τέσσερα συνεχόμενα Κύπελλα Ισπανίας. Το όνομα Real (=βασιλική), της αποδόθηκε από τον Βασιλιά Alfonso XIIΙ στις 29 Ιουνίου 1920. Έκτοτε η ομάδα αναφέρεται ως Real Madrid (Ρεάλ Μαδρίτης), αλλά οι οπαδοί της συνηθίζουν να την αποκαλούν και ως Madrid (Μαδρίτη).
Κύριο άρθρο: Στάδιο Σαντιάγκο Μπερναμπέου
Το γήπεδο της Ρεάλ Μαδρίτης είναι το Σαντιάγκο Μπερναμπέου, ένα από τα θρυλικότερα γήπεδα της Ευρώπης και μια από τις έδρες - φόβητρα. Κατασκευάστηκε το 1947, στο χώρο που βρισκόταν το τότε γήπεδο της Ρεάλ, το Στάδιο Σαμαρτίν. Το όνομα Σαμαρτίν, το διατήρησε μέχρι το 1955, οπότε στις 4 Ιανουαρίου του έτους αυτού πήρε τη σημερινή του ονομασία, προς τιμήν του προέδρου της ομάδας, Σαντιάγκο Μπερναμπέου. Σήμερα έχει χωρητικότητα 80.400 θέσεις, ενώ το 1953 η χωρητικότητά του έφτασε τις 120.0
Στη διάρκεια της ιστορίας του, ο σύλλογος απέκτησε διάφορα προσωνύμια. Από τα πρώτα υπήρξαν το los merengues, που αναφέρεται στο γνωστό γλυκό μαρέγκα και το los blancos, ήτοι οι λευκοί. Βάση και των δύο υπήρξε η θρυλική κατάλευκη φανέλα της ομάδας, ενώ και τα δύο χρησιμοποιούνται έως και τις μέρες μας. Στη δεκαετία του 1970 έγινε δημοφιλές και το παρατσούκλι los vikingos δηλαδή οι Βίκινγκς, ενδεχομένως λόγω της απόκτησης την εποχή εκείνη αρκετών Βορειο-ευρωπαίων ποδοσφαιριστών. Πιο πρόσφατα, οι εφημερίδες της απέδωσαν το χαρακτηρισμό los galácticos (οι γαλαξιακοί), εξαιτίας της απόφασης της τότε διοίκησης της ομάδας να φέρει στη Μαδρίτη ορισμένους από τους μεγαλύτερους και ακριβότερους ποδοσφαιριστές της αγορά
Η Ρεάλ Μαδρίτης το 1902
Πριν γίνει πρόεδρος το 1945 ο Σαντιάγκο Μπερναμπέου είχε περάσει ήδη από τη θέση του ποδοσφαιριστή, αρχηγού της ομάδας, μάνατζερ και τεχνικού διευθυντή. Ως πρόεδρος ανέλαβε να ανοικοδομήσει τον σύλλογο μετά τον Ισπανικό Εμφύλιο και ήταν αυτός, επί της προεδρίας του οποίου, κτίστηκαν το ομώνυμο γήπεδο της Ρεάλ καθώς και ολόκληρο το αθλητικό της κέντρο, η περίφημη Ciudad Deportiva. Είναι ο πρόεδρος στον οποίο αποδίδουν οι φίλοι της Ρεάλ τη μετάβαση από έναν μικρομεσαίο σύλλογο της Ισπανίας στον αδιαμφισβήτητο ηγεμόνα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
Οργάνωσε το σύλλογο σε όλα τα επίπεδα, δημιουργώντας την απόλυτη διοικητική ιεραρχία που αποτελεί πλέον κανόνα στο σύγχρονο ποδόσφαιρο και αποδίδοντας σε κάθε επίπεδο και τμήμα του συλλόγου ανεξάρτητη δομή και οργάνωση, στρατολογώντας για αυτό πρόσωπα, όπως ο περίφημος Raimundo Saporta. Μετά από όλα αυτά, στις αρχές του 1953, έβαλε σε εφαρμογή το όραμά του για απόκτηση παικτών παγκόσμιας κλάσης από το εξωτερικό, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Αλφρέντο Ντι Στέφανο, δημιουργώντας για πρώτη φορά μια πραγματικά πολυεθνική δύναμη. Στη διάρκεια της προεδρίας του Μπερναμπέου πολλά μεγάλα ονόματα, πλην του Ντι Στέφανο, φόρεσαν τη φανέλα της Ρεάλ, όπως οι Francisco Gento, Luis Molowny, Miguel Muñoz, Raymond Kopa, Héctor Rial, Amancio, Carlos Alonso González ή Santillana, Juan Gómez González ή Juanito, Uli Stielike, Vicente Del Bosque, José Antonio Camacho και ο Φέρεντς Πούσκας.
Το 1955, κατόπιν μιας ιδέας του Gabriel Hanot, δημοσιογράφου της γαλλικής αθλητικής εφημερίδας L'Equipe (Εκίπ), βασισμένης πάνω στο τότε υπάρχον Copa Latina (μια διοργάνωση με συλλόγους από Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, και Ιταλία), ο Μπερναμπέου συναντήθηκε στο Ambassador Hotel του Παρισίου με τους Bedrignan και Gustav Sebes και αποφάσισαν τη δημιουργία ενός Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ομάδων Ευρώπης, αυτού που είναι πλέον γνωστό ως Τσάμπιονς Λιγκ.
Ο Μπερναμπέου έμεινε στο τιμόνι της Ρεάλ για 35 χρόνια. Μέχρι το θάνατό του το 1978 η ομάδα είχε κατακτήσει 1 διηπειρωτικό κύπελλο, 9 ευρωπαϊκούς τίτλους, 16 πρωταθλήματα Ισπανίας και 6 Κύπελλα Ισπανίας.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
